Samoocenę kształtują zarówno czynniki wewnętrzne (myśli, które tkwią w człowieku lub są przez niego stworzone, czyli nasze przekonania o sobie samym), jak i zewnętrzne (informacje z otoczenia przekazywane w sposób werbalny lub niewerbalny, doświadczenia życiowe). Według różnych źródeł samoocena formuje się do 6 lub 10-tego roku życia i jest związana z rozwojem struktury psychicznej człowieka. Główny wpływ na jej kształtowanie mają najważniejsze osoby dorosłe, czyli rodzice, wychowawcy i dziadkowie.
Poziom samooceny wyznacza nasze nastawienie zarówno do siebie, ludzi jak i świata, co przejawia się poprzez chęć podejmowania nowych zadań, wytrwałość w osiąganiu celów, reakcję na sukcesy i niepowodzenia. Ma ona kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o motywację i energię do działania. Aspekty dotyczące pewności siebie, opinie na własny temat oraz poczucie własnej wartości nazywane są przez wielu specjalistów samooceną. Generalnie pod terminem samooceny rozumiemy jeden z trzech aspektów opisanych poniżej, jednak te aspekty różnią się mocno między sobą i warto mieć tego świadomość.
Postawa – poczucie pewności siebie, to tzw. czubek góry lodowej, czyli coś, co jest widoczne dla nas i dla innych. Ten aspekt związany jest ze sposobem zachowania i postawą, jaką przyjmujemy w kontaktach z innymi ludźmi. Niejednokrotnie postawa ta może być jednak myląca. Ktoś może zachowywać się bardzo pewnie, jednak jeśli nie ma to odzwierciedlenia w jego opiniach o nim oraz na poziomie wyznawanych wartości, wtedy koszt utrzymania takiej postawy jest bardzo wysoki i energochłonny. Taka osoba czuje, że przywdziewa maskę pewności siebie na zewnątrz, a tak naprawdę w środku czuje się często gorsza, zalękniona i niedowartościowana.
Przekonania – opinie na własny temat – samoocena Samoocena tworzy zestaw świadomych i nieświadomych (ukrytych) przekonań na temat samego siebie – naszych fizycznych i psychicznych cech, aktywów i pasywów, możliwości i ograniczeń, silnych i słabych stron. Samoocena – wysoka czy niska – jest generatorem samospełniających się przepowiedni. Z punktu widzenia coachingowego możemy pracować nad zmianą tych przekonań bez względu na wiek, co jest pocieszające i chroni nas przed determinizmem raz osiągniętej struktury psychicznej. Jednak budowanie i pielęgnowanie zdrowej (adekwatnej) samooceny to proces, który wymaga od nas pewnego wysiłku – lepszego poznania siebie i naszych nawyków myśleniowych.
Wartości – poczucie własnej wartości Poczucie własnej wartości stanowi wielką i ważną potrzebę człowieka, niezbędną do optymalnego funkcjonowania i samorealizacji. To nasze wrodzone prawo. Poczucie własnej wartości związane jest z uszanowaniem własnych potrzeb i życiem w zgodzie z własnymi wartościami. Wypełnienie potrzeb przyczynia się do zbudowania szacunku do siebie oraz daje siłę i energię do tego, aby wyznaczać granice i żyć według własnych wartości.
Nad tymi 3 aspektami samooceny pracuję coachingowo metodą LockuLuck -more than cards. Pomagam odkrywać klientom to, co ich blokuje i nie pozwala iść do przodu, aby w efekcie zaczęli realizować swoje cele czy marzenia. Poniżej, widać to bardziej obrazowo – czubek góry lodowej, to co widać, to są nasze zachowania i postawa, jaką pokazujemy światu. Tuż nad taflą wody są nasze przekonania, czasem mamy je uświadomione (wtedy są nad powierzchnią wody), a czasem nie – więc są ukryte pod nią. Nasze nawyki myślowe, sposób myślenia jest ukryty, nie zastanawiamy się przecież nad tym, jak myślimy, chyba że chcemy popracować nad tym świadomie. Dużo głębiej są zaszyte nasze wartości, czyli to, co jest dla nas ważne i czym się kierujemy w życiu.
Podał Ci się wpis? Podaj dalej, skomentuj lub polub moją stronę na FB: Coaching wzmacniania pewności siebie
Komentarze