„Nie musisz wierzyć we wszystko, co myślisz.” — Jon Kabat-Zinn
To jedno zdanie potrafi wstrząsnąć fundamentami naszego myślenia. Pokazuje, że myśli to nie fakty, lecz tylko mentalne obrazy, które przychodzą i odchodzą. Właśnie tu wkracza dyfuzja poznawcza — potężne narzędzie wykorzystywane przez coachów, psychologów i osoby pracujące nad własnym rozwojem.
Czym jest dyfuzja poznawcza?
Dyfuzja poznawcza to technika wywodząca się z terapii akceptacji i zaangażowania (ACT). Polega na tworzeniu dystansu do własnych myśli, szczególnie tych, które nas ograniczają lub wywołują cierpienie. Zamiast walczyć z nimi lub próbować je zmieniać, uczymy się je obserwować, uznawać i puszczać wolno — jak liście płynące rzeką.
Coach, który korzysta z technik dyfuzji poznawczej, pomaga klientowi zauważyć, że jego wewnętrzny dialog nie zawsze mówi prawdę. To otwiera przestrzeń do działania w zgodzie z własnymi wartościami, a nie pod wpływem chwilowego lęku czy automatycznych przekonań.
Przykłady technik dyfuzji w praktyce coachingowej
1. „Mam myśl, że…”
To proste zdanie zmienia wszystko. Zamiast mówić „Jestem niekompetentny”, klient uczy się mówić: „Mam myśl, że jestem niekompetentny”.
W pracy coacha ta technika jest pierwszym krokiem do oddzielenia myśli od tożsamości. Klient zaczyna widzieć, że to tylko myśl — nie wyrok.
Jak użyć na co dzień:
Zauważ, kiedy twój umysł mówi ci coś negatywnego. Zatrzymaj się i dodaj przed tą myślą: „Mam myśl, że…”. To zmniejsza jej siłę.
2. Głos wewnętrznego krytyka
Coach może poprosić klienta, by powiedział swoje ograniczające przekonanie śmiesznym głosem, np. jak postać z kreskówki.
To działa, bo dystansuje od treści — pokazuje absurdalność myśli, której tak długo się słuchaliśmy.
Jak użyć na co dzień:
Gdy dopada cię wewnętrzny krytyk, powiedz jego słowa głosem z ulubionej bajki. Trudno traktować go wtedy serio.
3. Myśl na kartce
Klient zapisuje trudną myśl na kartce i trzyma ją przed sobą. Coach zadaje pytanie: „Czy ta kartka powstrzymuje cię przed działaniem?”.
Ten prosty zabieg pokazuje, że nawet z trudnymi myślami możemy działać.
Jak użyć na co dzień:
Zapisz natrętną myśl na kartce i połóż ją obok siebie. Zauważ: to tylko słowa. Ty decydujesz, co zrobisz dalej.
4. Metafora chmur na niebie
Coach może zaprosić klienta do wyobrażenia, że myśli to chmury na niebie, a on sam jest niebem — szerokim, spokojnym tłem.
Ta technika uczy, że nie jesteśmy naszymi myślami. One pojawiają się i znikają, ale my pozostajemy.
Jak użyć na co dzień:
Gdy czujesz napięcie, zamknij oczy na minutę i wyobraź sobie myśli jako chmury. Pozwól im płynąć, nie zatrzymując żadnej.
Dlaczego to działa?
Bo kiedy przestajemy walczyć z naszymi myślami, odzyskujemy energię, by działać. Zaczynamy żyć w zgodzie z tym, co naprawdę ważne — a nie w cieniu lęku czy wstydu. Coach, który wykorzystuje dyfuzję poznawczą, nie daje gotowych odpowiedzi. Pomaga klientowi zobaczyć, że ma on już w sobie przestrzeń, by wybierać świadomie.
Podsumowanie
Dyfuzja poznawcza to nie magia. To praktyka — prosta, ale głęboka. Uczy wolności wewnętrznej. W pracy coacha jest jak latarnia — pokazuje, że nawet wśród burzy myśli, możemy iść naprzód.
Komentarze