Rozwój kompetencji. 4 kroki do trwałej zmiany

2025-03-03 15:05:19

Daria Rzadkiewicz
Świadomość i wiedza o samym procesie zmiany są kluczowe w drodze do sukcesu. Trwałe zmiany nie zachodzą od razu. Wymagają czasu, cierpliwości, konsekwencji i systematyczności. W procesie zmiany nie ma dróg na skróty. Dlatego też zrozumienie kolejnych etapów procesu, a także emocji i przeszkód, które im towarzyszą, pomogą Ci w konsekwentnym działaniu, zarządzaniu własnymi oczekiwaniami oraz znalezieniu motywacji w trudnych momentach zmiany.

Zmiana definiowana jest jako «fakt, że ktoś staje się inny lub coś staje się inne niż dotychczas», «zastąpienie czegoś czymś». Zmiany mogą się odbywać na różnych poziomach i w różnych sferach - od poziomu „operacyjnego” - umiejętności, aż po transformacje na poziomie tożsamości. Zmianą jest na przykład wprowadzenie nowego nawyku czy zdobycie nowej kompetencji.

Bardzo przydatnym i uniwersalnym narzędziem, które w klarowny sposób opisuje drogę do trwałej zmiany jest koncepcja uczenia się umiejętności stworzona przez Martina M. Broadwella, a następnie rozwinięta w latach 70. przez Noela Burcha. Model 4 kompetencji obejmuje proces przechodzenia z etapu nieświadomej niekompetencji do nieświadomej kompetencji.

1. Nieświadoma niekompetencja to stan „błogiej nieświadomości”. Nie zdajesz sobie sprawy z własnej niekompetencji w danym obszarze. Może to wynikać z braku wiedzy, doświadczenia lub świadomości. Po prostu nie wiesz, że nie wiesz; nie wiesz, że czegoś nie umiesz. Coś Ci „uwiera”, ale nie potrafisz określić, co to jest. Często w takim stanie zaczynasz szkolenie, coaching lub mentoring.

2. Świadoma niekompetencja to moment oświecenia – czyli już wiesz, że nie wiesz! To etap, kiedy coś, co Ciebie blokuje w działaniu, zostało zdiagnozowane. Teraz czas coś z tym zrobić dalej, więc zaczynasz szukać strategii na poprawę sytuacji. Ten stan może też okazać się zderzeniem z „bolesną prawdą” oraz wiązać się z uczuciem irytacji wynikającym z niewiedzy lub braku umiejętności. Jednak to również moment mocy, kiedy ta frustracja staje się motywacją do skutecznej zmiany. Przechodzenie ze stanu świadomej niekompetencji do świadomej kompetencji to najbardziej wymagający etap „doświadczania” zmiany. To w tej fazie najwięcej dowiesz się o sobie oraz urealnisz wyobrażenia o własnych zasobach i blokadach.

3. Świadoma kompetencja - czyli wiesz, że wiesz. Na tym etapie zdobywasz nową umiejętność i stajesz się coraz bardziej świadomy jej skuteczności. Np. podczas szkolenia bierzesz udział w ćwiczeniach i próbujesz stosować nowe zachowania. Wiesz, jak coś zrobić, lecz cały czas potrzebujesz skupienia i koncentracji, aby robić to prawidłowo. Twoja wiedza i umiejętności wymagają treningu, praktyki, aby wejść na poziom wyżej.

4. Nieświadoma kompetencja: To etap „autopilota” czy też „mistrzostwa”, w którym nowa kompetencja staje się naturalna i automatyczna. Wykonujesz ją bez większego wysiłku i świadomości. Działasz nawykowo.



Przykład: Rozwój kompetencji komunikacyjnych w czterech etapach

1. Nieświadoma niekompetencja: Jan nie zdaje sobie sprawy, że jego sposób komunikacji w pracy jest nieskuteczny. Myśli, że problemy w zespole wynikają z innych czynników.

2. Świadoma niekompetencja: Podczas sesji feedbackowej Jan dowiaduje się, że jego komunikacja jest niejasna i chaotyczna. Zaczyna zauważać te problemy i czuje się sfrustrowany swoją nieumiejętnością jasnego przekazywania informacji.

3. Świadoma kompetencja: Jan uczestniczy w szkoleniu z zakresu efektywnej komunikacji. Uczy się nowych technik, takich jak aktywne słuchanie i jasne formułowanie myśli. Ćwiczy te umiejętności w codziennych sytuacjach, zwracając uwagę na sposób, w jaki się komunikuje.

4. Nieświadoma kompetencja: Po kilku miesiącach praktyki Jan automatycznie stosuje nowo nabyte techniki komunikacyjne. Jego sposób przekazywania informacji jest klarowny i skuteczny, a on sam nie musi już nad tym świadomie myśleć.

✔️Przyjrzyj się sobie. Jaką kompetencję chcesz zbudować? Jaki nowy nawyk wdrożyć?

✔️Aby rozpocząć zmianę, zastanów się, na którym etapie jesteś dziś?

✔️Jaki rezultat chcesz osiągnąć?

✔️Jakie masz zasoby?

✔️Jakie widzisz przeszkody?

✔️Czego potrzebujesz, aby przejść do kolejnego etapu?

************

Popularność: 0    Powrót

Komentarze

Odpowiedź
Tytul
Imię/Nick

Załóż konto za darmo

Coach Klient
lub zaloguj